Shëndeti dhe Kontrollet Shëndetësore
Udhëzimet e mëposhtëme janë bazuar në Udhëzuesin për Kujdesin Shëndetësor të Individëve me Sindromën Down, nga Shoqata Europiane e Sindromës Down (EDSA- European Down Syndrome Association).
UDHËZIME TË KUJDESIT SHËNDETËSOR TË FËMIJËVE TË PORSALINDUR (0-1 MUAJSH)
- Diagnostikimi klinik dhe komunikimi tek prindërit (2)
- Analiza citogjenetike
- Kontroll klinik dhe neurologjik
- Shqyrtimi i keqformimeve të lindura (ekokardiografi, ekografi e barkut etj.) (3)
- Ekzaminim oftalmologjik (4)
- Kontroll i dëgjimit
- Analiza gjaku për policiteminë, reagimet leucemike, leuceminë etj(5)
- Kontroll rutinë të të porsalindurit
- Inkurajim për ushqyerjen me qumësht gjiri
- Mbështetje psikologjike për prindëri
UDHËZIME TË KUJDESIT SHËNDETËSOR NË VITIN E PARË ( MUAJI 1-MUAJI 12).
| Kontroll klinik dhe neurologjik në mënyrë periodike | çdo 2 muaj |
| Vlerësim i ushqimeve të duhura dhe rritjes normale të femijes me SD (6). | çdo 2 muaj |
| Ekokardiografi (nëse nuk është bërë pas lindjes). | |
| Ekografi për të parë problemet me dëgjimin dhe shikimin | në muajin e 6 dhe 12 |
| Analiza gjaku për tiroiden, aneminë, çrregullimet qelizore dhe imunologjike (7). | 12 muajsh |
| Vaksinim sipas rregullave të shtetit | |
| Konsultim me shoqatat e prindërve dhe grupimet që mbështesin personat me SD. | |
| Të merren në konsiderate qendrat e riaftësimit. | |
| Mbështetje e vazhdueshme psikologjike nga familja. |
UDHËZIME TË KUJDESIT SHËNDETËSOR NGA 1-6 VJEÇ
| Kontroll klinik dhe neurologjik. | 2 herë në vit |
| Kontroll periodik i dietës dhe parandalim i obezitetit.(8) | |
| Kontroll periodik i zhvillimit të trupit. | |
| Kontroll të gjendjes së dhëmbëve (9) | një herë në vit |
| Kontroll ortopedik (RX për paqëndrueshmëri atlanto-axiale/ subluksacion ) | një herë në vit |
| Vizitë për të testuar dëgjimin dhe shikimin (në moshën 3 dhe 6 vjeçare) | |
| Analiza gjaku për tiroidet, aneminë, sëmundjet çeliake, çrregullime të imunitetit etj. | një herë në vit |
| Kontroll për bajame dhe adenoide hipertrofike (të zmadhuara, rrugëve të frymëmarrjes, apnoeas së gjumit, otitit-it etj. | një herë në vit |
| Vaksinim sipas rregullave të shtetit | |
| Vaksinim të posacëm (për të parandaluar gripin, pneumokokun etj ) | nëse është nevoja |
| Programe riaftësuese (të vazhdueshme) | |
| Mbështetje logopedike | |
| Përfshirje në jetën sociale (nën kujdesin e nënës) |
UDHËZIME TË KUJDESIT SHËNDETËSOR PËR FËMIJË NGA 7-12 VJEÇ.
| Kontroll klinik dhe neuropsikiatrik | një herë në vit |
| Kontroll i dhëmbëve | një herë në vit |
| Kujdes i veçantë i dietës ushqimore dhe parandalimit të obezitetit | |
| Kontroll i rritjes trupore | një herë në vit |
| Kontroll oftalmologjik | një herë në vit |
| Kontroll i dëgjimit | një herë ne vit |
| Kontroll ortopedik | një herë në vit |
| Kontroll ORL për bajamet e zmadhuara (hipertrofike), problemet mekanike në frymëmarrje, apnean e gjumit, otitin median(infeksion i veshit të mesëm)etj. | një herë në vit |
| Analiza gjaku për tiroiden, sëmundjet çeliake,leuceminë,cregullimet autoimunitare, deficencat imunitare etj. | një herë në vit |
| Kontroll i zhvillimit seksual dhe konsultim me prindërit | |
| Mbështetje psikologjike e familjes | |
| Angazhim në shkollë dhe aktivitete çlodhëse. |
UDHËZIME TË KUJDESIT SHËNDETËSOR NGA ADOLESHENCA NË PJEKURINË E HERSHME
| Kontroll klinik | një herë në vit |
| Kontroll neurologjik dhe psikiatrik (depresioni dhe autizmi) | një herë në vit |
| Kontroll i rregullt i dietës ushqimore | |
| Parandalim dhe trajtim i obezitetit | |
| Kontroll oftalmologjik | një herë në vit |
| Kontroll i dëgjimit | një herë në vit |
| Kontroll i gjendjes së dhëmbëve | një herë në vit |
| Kontroll ortopedik | një herë në vit |
| Analiza gjaku për tiroiden, sëmundjet çeliake, leuçeminë, çrregullimet autoimunitare, deficencat imunitare etj. | një herë në vit |
| Kontroll i zhvillimit seksual,analiza gjinekologjike | |
| Përdorimi i kontraceptivëve (për femrat me jetë aktive seksuale) | |
| Të vëzhgohet progresi në shkollë | |
| Të nxiten aktivitetet çlodhese | |
| Të angazhohen në aktivitete sportive |
UDHËZIME TË KUJDESIT SHËNDETËSOR NGA MOSHA MADHORE DERI NË ATË TË THYER.
| Kontroll klinik | Kontrollet duhen kryer në mënyrë perdiodike sipas nevojave të individit |
| Kontroll i dietës ushqimore | |
| Parandalimi dhe trajtimi i obezitetit | |
| Kontroll kardiologjik (ekokardiogarfi për regurgitim të aortës dhe prolaps i valvulës mitrale) (12) | |
| Vlerësim neurologjik dhe psikiatrik (depression në moshë të herëshme, Alzheimer, Autizem) (13) | |
| Kontroll ortopedik | |
| Kontroll gjinekologjik | |
| Kontroll dentar | |
| Kontroll oftalmologjik. | |
| Kontroll i degjimit. | |
| Analiza gjaku për tiroide,anemi,sëmundje celiake,crregullime autoimunitare etj. | |
| Kontroll klinik për sëmundjet onkologjike | |
| Vaksinim specifik sipas moshës ose nëse ka rrezik (gripi,pneumokoku etj) | |
| Programe që nxisin ruajtjen e aftesive të fituara. | |
| Angazhim në aktivitete fizike. | |
| Inkurajim për aktivitetet rekreative | |
| Mbështetje psikologjike individuale | |
| Të vlerësohet nevoja për jetën në komunitet, në shtëpi pritëse, ose nën administrimin e institucioneve të posaçme. |
